Kopalnia złota Mponeng jest jedną z najważniejszych kopalń złota w Republice Południowej Afryki i odgrywa znaczącą rolę w gospodarce tego kraju. Jest jednym z największych pracodawców i źródeł dochodu w regionie. A co ciekawe jest także rekordzistką Guinnessa w dwóch kategoriach – najgłębsza kopalnia świata i najwyższa winda w kopalni.
Mponeng to kopalnia złota w prowincji Gauteng w RPA, która jest najlepiej rozwiniętą gospodarczo prowincją kraju, ze stolicą w Johanesburgu. Kopalnia została oddana do użytku w 1987 roku. Jest to obecnie najgłębsza kopalnia na świecie osiągająca głębokość 4 km od poziomu gruntu. Do 2012 r. głębokość operacyjna osiągnęła 3,9 km pod powierzchnią, a późniejsza ekspansja zaowocowała kopaniem poniżej 4 km.
Fot 1. Mponeng Gold Mine (Wikimedia Autorstwa JMK)
Wraz z rekordem głębokości pojawił się drugi rekord. To tam właśnie oficjalnie znajduje się najwyższa na świecie winda w szybie kopalnianym. W ciągu trzech minut zjeżdża aż na 2283 m. To ponad 4-krotnie dłuższa droga niż pokonywana przez windę w najwyższym budynku na świecie Burj Khalifa. Następnie druga winda zabiera górników jeszcze niżej, do 3597 m. Każdego dnia winda przewozi 4000 pracowników do kopalni – 120 pracowników naraz w trzypoziomowych stalowych klatkach, z prędkością nawet ponad 60 km/h na godzinę.
Ściany tunelu są zabezpieczone elastycznym betonem natryskowym wzmocnionym włóknami stalowymi, który jest dodatkowo utrzymywany na miejscu przez siatkę z diamentowych oczek.
Temperatura skał osiąga nawet 66°C, a wilgotność może sięgać 95%. Aby schłodzić powietrze w tunelu do temperatury poniżej 30°C ponad 6000 ton zawiesiny lodowej wpompowuje się do podziemnych zbiorników, a gigantyczne wentylatory wspomagają przepływ powietrza.
Dziennie w Mponeng wydobywa się ponad 2000 ton skał. Wg raportu Harmony Gold, w roku obrotowym 2022 (kończącym się 30.06.2022) przetworzono 840 tys. ton skał i 6086 kg złota. Koszt wydobycia uncji złota w Mponeng w 2022 roku to 1771 $.
Źródło: Wikipedia.org, guinnessworldrecords.com, Harmony’s 2022 integrated annual report.